عربستان سعودی یکی از سودآورترین شرکتهای تاریخ جهان را دارد و مقامات آن تخمین میزنند که تا سال 2030 نزدیک به 3.2 تریلیون دلار برای سرمایهگذاری داشته باشند. آیا عربستان سعودی یک سلطنت سرکوبگر است یا سرزمین فرصت؟ پاسخ این سوال معمایی را برای تجارت و رهبران جهان ایجاد کرده است.
یکی از ملاکهای تعیین بزرگترین شرکتها، رتبه بندی امسال «Fortune Global 500» است. آرامکو عربستان سعودی، غول نفتی دولتی این کشور که در سال گذشته 604 میلیارد دلار درآمد داشت، در رتبه دوم قرار دارد و اگر مسیر پیشرفتش ادامه پیدا کند، سال آینده میتواند رتبه اول را به خود اختصاص دهد. سود خالص آرامکو در سال گذشته به بیش از 159 میلیارد دلار رسید که آن را به سودآورترین تجارت در جهان تبدیل کرده است.
به نظر بسیاری از آمریکاییها و اروپاییها، ثروت سرگیجهآور پادشاهی 36 میلیون نفری با زندگی آنها ارتباطی ندارد. قتل خاشقجی، زندان و شکنجه مخالفان، جنگ ویرانگر در یمن، و ارتباط با حملات 11 سپتامبر که در آن 15 نفر از 19 عامل آن سعودی بودند، نشان از این واقعیت دارد. در همین حال، مقامات سعودی و رهبران تجاری تصویر بسیار متفاوتی را ترسیم میکنند و کشور را به عنوان کشوری پر رونق، مدرن و جوان به تصویر میکشند. این کشوری است که نرخ رشد 8.7 درصدی آن در سال گذشته سریعترین اقتصاد بزرگ G20 بود، کشوری که برخی از سودآورترین فرصتهای تجاری را در هر کجا ارائه میدهد.
این کشور با انبوهی از پول نقدی که از یکی از حیاتیترین منابع جهان – هیدروکربنها – بدست آورده، دهها میلیارد دلار را وارد داراییهای خارجی کرده است. برای رهبران جهانی و مدیران تجاری، این موضوع بحث شدیدی را برانگیخته است که آیا انتقاد از عربستان سعودی ارزش خطر چشمپوشی از چنین منافعی را دارد. این سوال با جنگ اوکراین و افزایش تورم بیشتر شده است، زیرا قیمت نفت تأثیر عمیقی بر قیمت مواد غذایی، برق و بسیاری موارد دیگر دارد.
به نظر میرسد تغییر مشابهی در بین رهبران جهان رخ داده است. واشنگتن را در نظر بگیرید: در سال 2019، جو بایدن، نامزد ریاستجمهوری آمریکا، قول داد سعودیها «بهای» قتل خاشقجی را پرداخت خواهند کرد. اما بایدن به عنوان رئیس جمهور در سال 2022 وارد ریاض شد و به گرمی با ولیعهد جوان برخورد کرد. او آمده بود تا از بن سلمان درخواست کند فروش نفت در بازارهای جهانی را به منظور کاهش تورم و جلوگیری از رکود جهانی افزایش دهد. این قدرت را میتوان در یک شرکت جستجو کرد: آرامکو عربستان.
عربستان همچنین میلیاردها دلار را برای تحقیق و توسعه فناوری سبز مصرف میکند و به دنبال استفادههای جدید برای نفت و گاز خود است؛ مانند تولید هیدروژن سبز و آبی که هر دو از صادراتهای پرسود در آینده هستند. این استراتژی به شرکا و مشتریان جهانی – به ویژه در غرب – نیاز دارد و به نظر میرسد بسیاری از شرکتهای آمریکایی و اروپایی مشتاق وارد شدن به آن هستند.
منبع: Fortune