نتایج مهمی از دومین نشست امنیتی که روز پنجشنبه از سوی مقامات ترکیه و عراق در بغداد برگزار شد، با هدف پایان دادن به حضور پ ک ک در خاک عراق به دست آمد.
به رسمیت شناختن پ ک ک از سوی عراق به عنوان «سازمان ممنوعه» و توافق این کشور با ترکیه بر سر اقدامات مشترک به عنوان تحولات مثبت مورد توجه قرار گرفت.
دو کشور از طریق کمیته دائمی مشترکی که تصمیم به ایجاد آن گرفتند به کار خود در مورد پ ک ک ادامه خواهند داد.
عراق پس از تصمیم خود در مورد پ.ک.ک باید اقداماتی مانند پایان دادن به حضور این سازمان در خاک این کشور، جلوگیری از تمامی فعالیتهای آن و جلوگیری از اقدامات آن برای اهداف مالی و تبلیغاتی انجام دهد.
خاطرنشان میشود که این تصمیم نه تنها برای دولت فدرال عراق، بلکه برای دولت اقلیم کردستان عراق (KRG) نیز معتبر است و به ویژه برای دولت طالبانی که کنترل سلیمانیه را در دست دارد، الزام آور است.
هدف آنکارا قرار دادن روابط با بغداد در چارچوب استراتژیک و حل مشکل پ ک ک با اقدامات مشترک است. با این حال، با گذشت زمان مشخص خواهد شد که چه زمانی این توافقات به نتایج ملموس در میدان تبدیل خواهد شد.
نشست امنیتی دیروز که یکی از مهمترین گامهای گفت وگوی همکاری امنیتی ترکیه و عراق است که از آذرماه آغاز شده و بدون کاهش سرعت ادامه دارد، با حضور وزرای خارجه، دفاع و روسای اطلاعات دو کشور برگزار شد.
تصمیمات اتخاذ شده در این اجلاس طی بیانیهای مشترک به اطلاع عموم رسانده شد.
مهمترین عنصر بیانیه مشترک 7 ماده ای، مادهای بود که موضع مشترک علیه حضور و فعالیت پ.ک.ک در عراق را بیان میکرد. در این ماده خاطرنشان شد که پ ک ک تهدیدی امنیتی برای ترکیه و عراق است و حضور این سازمان در خاک عراق به معنای نقض قانون اساسی عراق است.
ترکیه مدتهاست یادآور میشود که ماده ۷ قانون اساسی عراق، دولت عراق را موظف میکند که سازمانهای تروریستی را که تهدیدی برای کشورهای همسایه هستند، پناه ندهد و از بغداد انتظار دارد اقدامات اداری و سیاسی در این زمینه انجام دهد.
در این بیانیه مشترک، آمده است:
ترکیه از تصمیم شورای امنیت ملی عراق مبنی بر اینکه پ ک ک یک سازمان ممنوعه در عراق است، استقبال کرد.
تصمیم اتخاذ شده توسط شورا قبلاً توسط مقامات عراقی به اطلاع عموم نرسیده بود. معلوم نیست چه زمانی تصمیم گرفته شده است.
در همان ماده بیانیه مشترک نیز این اطلاعات آمده بود: «طرفین درباره اقداماتی که باید علیه سازمانها و توسعههای آنها اتخاذ شود که ترکیه را با استفاده از خاک عراق هدف قرار میدهند، مشورت کردند».
پ ک ک که در فهرست “سازمانهای تروریستی” آمریکا، اتحادیه اروپا و انگلیس قرار دارد، از دهه 1980 در شمال عراق مستقر شده است. خاطرنشان میشود که این سازمان در سالهای اخیر به مناطق جنوبیتری مانند سلیمانیه و آسوس گسترش یافته و در تلاش است تا نفوذ خود را گسترش دهد.
تاکید بر مبارزه مشترک
به گفته منابع دیپلماتیک در آنکارا، این یک پیشرفت مهم است که پ ک ک که در نشست دسامبر به عنوان یک “تهدید مشترک” تعریف شد، اکنون به عنوان “سازمان ممنوعه” یاد میشود. این برای اولین بار، نقطه عطف مهمی در نبرد ترکیه علیه PKK است.
عنصر دیگری که آنکارا به آن توجه کرد این است که بیانیه مشترک برای اولین بار شامل هماهنگیهای مشورتی ترکیه و عراق در مورد اقدامات مشترک است. آنکارا این را ادامه سیگنالهای مثبتی میداند که عراق اخیراً در مورد مبارزه مشترک داده است.
آنکارا اعلام کرد که به بغداد پیشنهاد ایجاد یک مرکز عملیات مشترک برای مبارزه با پ.ک.ک را داده است و مقامات عراقی این موضوع را مثبت میبینند.
کمیتههای دائمی مشترک ایجاد خواهد شد
تصمیم مهم دیگری که در اجلاس امنیتی اتخاذ شد، پیشبرد همکاریها به ویژه در «مبارزه با تروریسم» از طریق کمیتههای دائمی مشترکی بود که قرار است ایجاد شود.
بر این اساس، طرفین این کمیتهها را در زمینههای «مبارزه با تروریسم، تجارت، کشاورزی، انرژی، آب، بهداشت و حمل و نقل» تشکیل خواهند داد.
خاطرنشان میشود که کمیتهها در سطح وزرا اداره خواهند شد.
طرفین همچنین خاطرنشان کردند که گفتگوهای برقرار شده از این پس “مستمر و بدون وقفه” ادامه خواهد داشت.
ممکن است در سفر اردوغان توافقات مهمی امضا شود
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه قرار است ماه آینده به عراق سفر کند. پیش بینی میشود در این سفر توافقاتی امضا شود که روابط دو کشور را در همه زمینهها به مرحله جدیدی برساند.
منابع دیپلماتیک در آنکارا اعلام کردند که این سفر که مدتی است در دستور کار قرار گرفته است، به درخواست طرف عراقی در بیانیه مشترک گنجانده شده است که نشان دهنده اهمیتی است که بغداد برای تماس بین اردوغان و دولت عراق قائل است.
در این بیانیه مشترک آمده است: طرفین تأیید کردند که تمام تلاشها برای موفقیت این سفر تاریخی به کار گرفته خواهد شد و امیدوارند این سفر جهشی در روابط دوجانبه ایجاد کند.
اردوغان آخرین بار در سال 2012 به عنوان نخست وزیر به عراق رفت.
در جریان سفر اردوغان، به احتمال زیاد یادداشت تفاهمی به منظور ایجاد چارچوب ساختاری و ایجاد مکانیسمهای تماس منظم در زمینههای مختلف روابط ترکیه و عراق امضا خواهد شد.
در بیانیهای که پس از نشست امنیتی در بغداد صادر شد، اظهارات زیر بیان شده است:
جمهوری ترکیه و جمهوری عراق توافق کردند که از طریق این متن با تفاهم ایجاد چارچوب راهبردی روابط، مقامات دو کشور با هماهنگی، در فواصل زمانی معین و با نتیجه کار رویکردگرا آماده شوند.
منبع: بی بی سی ترکی