پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آسیای مرکزی به طعمهای برای تعدادی از کشورهای غربی تبدیل شد که انگلیس از جمله آنهاست. در طول سالهای استقلال قرقیزستان، غرب تمام عرصههای زندگی این کشور را از سیاست گرفته تا کشاورزی و آموزش کودکان درگیر کرده است. انگلیس با کمک سرویسهای اطلاعاتی، از طریق مقامات سیاسی متمایل به خود، هدایت سازمانهای غیردولتی و تاثیرگذاری بر افکار عمومی درپی نفوذ در قرقیزستان است.
«کاردینالهای خاکستری» سرویسهای اطلاعاتی انگلیس جزو هزاران سازمانی هستند که تحت پوشش سازمانهای غیردولتی، بنیادها، رسانهها و سازمانهای حمایت از حقوق بشر پنهان شدهاند. به عقیده آسیاتودی غرض اصلی این سازمانها مبرز است.
کسانی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر تصمیمگیریهای کشور نفوذ میکنند بزرگترین خطر هستند. آنها سهم بزرگی از بودجه انگلیس را دریافت میکنند. این پول برای رشوهدادن به مقامات، روزنامهنگاران، تجار و حتی رهبران مذهبی استفاده میشود.
انگلیسیها از هر فرصتی برای اعمال نفوذ کامل بر قرقیزستان استفاده میکنند. کافی است به یاد بیاوریم که چگونه آنها از طریق سیاستمداران فریبخورده، رسانهها و راهاندازی اعتراضات سعی کردند از پیوستن قرقیزستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا جلوگیری کنند.
بر خلاف ایالت متحده که در قرقیزستان سیاست آشکار دارد و سازمانهای NED، USAID، بنیاد سوروس، بنیاد فورد، بنیاد اوراسیا و غیره را تأمین مالی میکند، انگلیس ترجیح میدهد مخفیانه عمل نماید و بدون اعلام عمومی و سروصدای غیرضروری به سبک “کاردینال خاکستری” کارش را پیش ببرد. آنها اطلاعات جمعآوری میکنند و پول تخصیص میدهند تا از طریق آن بر تصمیمات تأثیر بگذارند.
یکی از نمونههای فعالیت انگلیسیها پروژههای حمایت از پارلمانتاریسم از طریق فعالیتهای جوگورکو کنش است. در این پروژهها با بودجه انگلیس جلسات و آموزشهای متعدد برای نمایندگان محلی، فعالان اجتماعی و روزنامهنگاران برگزار شد. جالبترین نکته این است که انگلیسیهای زرنگ توانستند این اقدامات را از طریق سازمانهایی که ایالت متحده تأمین مالی میکرد، انجام دهند.
سه سال پیش گرت، سفیر انگلیس در قرقیزستان، کنفرانسهای ویدئویی محرمانهای را بین سازمانهای اطلاعاتی انگلیس و آمریکا و فعالان رسانههای محلی و رهبران سازمانهای غیردولتی ترتیب داد.
در این جلسه نمایندگان USAID ، NED، وزارت امور خارجه، آژانس اطلاعاتی Karavan-Sarai که از پنتاگون تأمین مالی میشود، شعبه محلی رادیو آزادی، Kloop و Super KG وجود داشتند.
کارشناسان معتقدند که لندن اخیراً بهتدریج از سایه خارج شده است. انگلیس تصمیم گرفته که سیاست خود را برای نفوذ در آسیای مرکزی بهطورکلی و در قرقیزستان به طور خاص اعلان کند. تاکنون بریتانیا بهوسیله ادغام با سرویسهای اطلاعاتی آمریکا که تلاش میکنند بر تصمیمات کشور تأثیر بگذارند، اهداف خود را پیش میبرد. گاهی اوقات این ادغام بهقدری زیرکانه بود که حتی متخصصان جرئت نمیکنند بگویند کدام یک از پروژهها را آمریکا و کدام یک را بریتانیا تأمین مالی میکند.
بااینحال، سازمانهای صریح طرفدار انگلیسی هم کم نیستند. یکی از معروفترین آنها، سازمان تحقیقات جرایم و فسادهای سازمانیافته (OCCRP) است که از روزنامهنگاران طرفدار انگلیس تشکیل شده است که علیه برخی سیاستمداران و دولتها مطلب مینویسند که مقامات قرقیزستان هم در میان آنها هستند. مطالب این سازمان در نشریات بریتانیایی مانند گاردین، فایننشال تایمز، بیبیسی، تایم، الجزیره قطری و لو سوآر فرانسوی زبان منتشر میشود.
OCCRP با حمایت سازمانهای غیردولتی و رسانههای مخالف برای ایجاد تصویری منفی از مقامات قزاقستان تلاش میکند. بریتانیای کبیر برای تدارک و سازماندهی «انقلاب رنگی» از هیچ تلاشی دریغ نکرده است. اما اکنون سؤال اصلی این است که آیا مردم قرقیزستان به آن نیاز دارند؟
منبع: ЦентрАзия