تماس تلفنی اخیر رهبر جنبش انصارالله یمن، سید عبدالملک الحوثی و ابو حسین الحمیداوی، دبیر حزب الله عراق ممکن است برای بسیاری تعجب آور باشد. با این حال، زمان تماس و همچنین افشای هماهنگی انصارالله با اعضای محور مقاومت به ویژه با عراق، در چارچوب مقابله با چالشها، تهدیدها و توافقهای امنیتی و نظامی هستند که آمریکا برای ایجاد آن در منطقه بویژه در برابر طرفهای حامی فلسطین، تلاش میکند. ارتباط یمن و عراق به این تماس محدود نمیشود، زیرا ارتباطات، تبادل تجربیات و توزیع نقشها همگی وجود دارد، علاوه بر این که هیئتهای متخصص برای هماهنگی بیشتر بهویژه از طرف صنعا، سفر به بغداد را حتی در طول سالهای جنگ یمن انجام میدادهاند. شرایط کنونی جنگ غزه، هر دو طرف را بر آن داشت تا درباره برخی از جنبههای مرتبط با حمایت از فلسطین و غزه بیشتر صحبت کنند.
آخرین تماس بین طرفین در حالی صورت میگیرد که نیروهای آمریکایی و دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس از ۲۲ مه نشستهای پی درپی را برای گسترش مشارکت بین این کشورها در برابر آنچه آن را «تهدید واحد» خواندهاند برای تقابل با محور مقاومت، برگزار کردهاند. در این نشستها گامهای لازم برای تقویت اقدام نظامی مشترک با تمرکز بر سه عامل تعیینکننده: افزایش اشتراک اطلاعات، همگام سازی تدارکات نظامی و ایجاد اعتماد بین تصمیم گیرندگان سیاسی و نظامی بحث میشود.
این تیمها توافق کردند که یک منطقه کاملاً یکپارچه ایجاد کنند که در آن ایالات متحده، اسرائیل و کشورهای عربی شریک، مسئولیتها و قابلیتهای دفاعی را با سایر طرفهای متحدی که هدف مشترکی دارند، مانند بریتانیا و فرانسه، به اشتراک بگذارند. همچنین توافق شده است که سیستم دفاع هوایی چند لایه اسرائیل و سابقه همکاری طولانی مدت تلاویو با آژانس دفاع موشکی ایالات متحده، مبنایی برای ایجاد و دستیابی به پدافند هوایی و موشکی یکپارچه منطقهای باشد.
با این حال، کشورهای خلیجفارس دیدند که فضای کنونی عملیات رژیم صهیونیستی در غزه، امکان پیوستن به روند عادیسازی با اسرائیل یا حتی همکاری با ارتش آن در پشت صحنه را نمیدهد؛ بنابراین، به تیم آمریکایی به عنوان یک راه حل موقت گفتند که مکانیسم «ضروری» که تمرکز بر دفاع هوایی و امنیت دریایی دارد را در شرایط بحران کنونی منطقه اجرا میکنند تا شرایط برای اتحادی که در مورد آن صحبت شده، ممکن شود.
به نظر میرسد تحولات منطقه و نیاز دولت کنونی آمریکا به ثبت هرگونه دستاورد خارجی قبل از انتخابات 5 نوامبر، واشنگتن را به سمت تقویت مشارکتهای امنیتی به نفع اسرائیل سوق داده است. این را جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا ماه گذشته اعلام کرد و گفت که ایالات متحده در پی حمله ایران به اسرائیل در حال تلاش برای توسعه و تقویت سامانه های دفاع هوایی و موشکی در خاورمیانه است. مسلم است که عراق و یمن از مهمترین هدفهای توافقات امنیتی فوق الذکر هستند؛ به ویژه یمن که با تصمیمگیریهای قاطع حاکمیتی، موقعیت جغرافیایی متمایز و توان نظامی بالا، نمیپذیرد که روزی بیدار شود و امنیت ملی خود را در چنگال عادیسازی و ارتباط امنیتی بین برخی از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، واشنگتن و تلآویو ببیند. بنابراین، یمن به این عادی سازی به نگاه ورود نظامی به تحولات میدانی احتمالی در نگاه میکند که در آن طرفهای آمریکایی و اسرائیلی به دنبال نقطه شروعی برای کشاندن تحولات به داخل یمن هستند.
در همین زمینه، رهبر انصارالله به محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در «توصیهای برادرانه» گفت: «به دنبال عادیسازی با اسرائیل نروید و خود را به دام آمریکا نیندازید تا بتوانید از خود در برابر مردمتان و همسایگانتان محافظت کنید. آمریکا شما را خواهد دوشید…. فقط سیاست های خود را با همسایگان اصلاح کنید و به مردم خود نزدیک شوید، مشکل حل خواهد شد.»
همچنین قابل ذکر است که بر اساس آنچه به عنوان “جنگ پیشگیرانه” شناخته می شود، یمن و همه اعضای “محور مقاومت” حق دارند تحرکات خود از جمله رایزنیها در کنار هماهنگی میدانی را افزایش دهند. علاوه بر این مسأله، طرفهای یمنی و عراقی تحرکات مشترکی در بیش از یک عرصه دارند که هماهنگی در آن لازم است. آنها اعلام کردند که عملیات نظامی آنها تا دریای مدیترانه گسترش می یابد تا محاصره دشمن را تشدید کنند و این امر مستلزم هماهنگی عملیاتی و اطلاعاتی در بالاترین سطح است.
قابل ذکر است که در جنگ یمن نیز اتفاقاتی رخ داد که به طور غیررسمی به عنوان همکاری یمن و عراق شناخته میشود، از جمله:
– در سال 2019 مقامات آمریکایی ادعا کردند که حملات پهپادها به تاسیسات آرامکو در ابقیق و هجرة خريص از جنوب خاک عراق انجام شده است. روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» در آن زمان به نقل از منابع خود گزارش داد که حملات قطعا از خاک عراق بوده است و مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در آن زمان، در تماسی تلفنی به عادل عبدالمهدی، نخست وزیر اسبق عراق، این نتیجه را ابلاغ کرده است. با این حال، واشنگتن از متهم کردن دولت عراق در مشارکت در حملات به آرامکو عقب نشینی کرد.
در 2 فوریه 2022، «ألوية الوعد الحق» عملیاتی را برای هدف قرار دادن امارات از خاک عراق با هواپیماهای بدون سرنشین انجام داد زیرا که نیروهای وابسته به امارات حملاتی را از شمال غرب شبوه به انصارالله انجام میدادند تا جلوی پیشروی نیروهای صنعا به سمت مارب را بگیرند. ماه گذشته، امارات متحده عربی عدم اجازه خود را به هواپیماهای جنگی و پهپادهای آمریکایی مستقر در پایگاه هوایی الظفره در پایتخت خود برای انجام حملات علیه یمن و عراق را ابلاغ کرد که به گفته وال استریت ژورنال، این ممانعت به دلیل آن چه “واکنش کند آمریکا” در حمایت از امارات توصیف شده، صورت گرفته است.