واردات تسلیحات عمده توسط کشورهای اروپایی بین سالهای 2022-2013 به میزان 47 درصد افزایش یافت، در حالی که این میزان در سطح جهانی5.1 درصد کاهش یافت. واردات تسلیحات به طور کلی در آفریقا (40- درصد)، قاره آمریکا (21- درصد)، آسیا و اقیانوسیه (7.5- درصد) و خاورمیانه (8.8- درصد) کاهش یافته است – اما واردات به شرق آسیا و برخی کشورها کاهش در سایر مناطق پر تنش ژئوپلیتیکی به شدت افزایش یافت. بر اساس داده های جدید در مورد انتقال تسلیحات جهانی که توسط موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم (SIPRI) منتشر شد، سهم ایالات متحده از صادرات تسلیحات جهانی از 33 به 40 درصد افزایش یافت در حالی که روسیه از 22 به 16 درصد کاهش یافت.
پیتر دی ویزمن، محقق ارشد برنامه انتقال تسلیحات SIPRI گفت: «حتی با کاهش انتقال تسلیحات در سطح جهانی، انتقال تسلیحات به اروپا به دلیل تنش بین روسیه و سایر کشورهای اروپایی به شدت افزایش یافته است. به دنبال تهاجم روسیه به اوکراین، کشورهای اروپایی می خواهند تسلیحات بیشتری را با سرعت بیشتری وارد کنند. رقابت استراتژیک در جاهای دیگر نیز ادامه دارد: واردات تسلیحات به آسیای شرقی افزایش یافته و واردات به خاورمیانه در سطح بالایی باقی مانده است.
با کاهش صادرات روسیه، صادرات تسلیحات آمریکا و فرانسه افزایش می یابد
صادرات جهانی تسلیحات مدتهاست که تحت سلطه این دو کشور بوده است ایالات متحده آمریکا و روسیه (به طور مداوم بزرگترین و دومین صادرکننده بزرگ سلاح در سه دهه گذشته)بودند. با این حال، شکاف بین این دو به طور قابل توجهی افزایش یافته است،در حالی که شکاف بین روسیه و سومین تامین کننده بزرگ، فرانسه، کاهش یافته است. صادرات تسلیحات ایالات متحده بین سال های 2013-2017 و 2018-22 به میزان 14 درصد افزایش یافته است و ایالات متحده 40 درصد از صادرات تسلیحات جهانی را در سال های 2018-2022 به خود اختصاص داده است. صادرات تسلیحات روسیه بین سالهای 2013-2017 و 2018-22 31 درصد کاهش یافت و سهم آن از صادرات تسلیحات جهانی از 22 درصد به 16 درصد کاهش یافت.سهم فرانسه از 7.1 درصد به 11 درصد افزایش یافت.
صادرات تسلیحات روسیه بین سالهای 2017-2013 و 2018-2022 به 8 مورد از 10 دریافت کننده بزرگ کاهش یافت. صادرات به هند که بزرگترین دریافت کننده تسلیحات روسیه است، 37 درصد کاهش یافت، در حالی که صادرات به 7 کشور دیگر به طور متوسط 59 درصد کاهش یافت. با این حال، صادرات تسلیحات روسیه به چین (+39 درصد) و مصر (+44 درصد)،افزایش یافت و آنها دومین و سومین دریافت کنندگان بزرگ روسیه شدند.
این احتمال وجود دارد که تهاجم به اوکراین صادرات تسلیحات روسیه را بیشتر محدود کند. به این دلیل که روسیه تامین نیروهای مسلح خود را در اولویت قرار خواهد داد و تقاضا از سوی دیگر کشورها به دلیل تحریم های تجاری روسیه و فشار فزاینده ایالات متحده و متحدانش برای عدم خرید تسلیحات روسی کم خواهد ماند.
فرانسه- صادرات تسلیحات این کشور بین سالهای 2017-2013 و 2018-2022 به میزان 44 درصد افزایش یافته است. بیشتر این صادرات به کشورهای آسیا و اقیانوسیه و خاورمیانه بوده است. هند 30 درصد از صادرات تسلیحات فرانسه را در سال 2018-2022 دریافت کرد و فرانسه پس از روسیه، ایالات متحده را به عنوان دومین تامین کننده بزرگ تسلیحات به هند جایگزین کرد.
پیتر دی ویزمن، محقق ارشد برنامه انتقال تسلیحات SIPRI، گفت: «فرانسه سهم بیشتری از بازار جهانی تسلیحات به دلیلکاهش صادرات تسلیحات روسیه بدست می آورد، همانطور که برای مثال در هند مشاهده شد». به نظر میرسد که این امر احتمالاً ادامه خواهد داشت، زیرا تا پایان سال 2022، فرانسه سفارشهای معوقتری برای صادرات تسلیحات نسبت به روسیه داشت.
اوکراین سومین واردکننده بزرگ تسلیحات در جهان در سال 2022 شد
از سال 1991 تا پایان سال 2021، اوکراین پس از درگیری با روسیه به چند محموله سلاح در نتیجه کمک های نظامی ایالات متحده آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی وارد کرد، بدین ترتیب اوکراین سومین واردکننده بزرگ سلاح در طول سال 2022 (پس از قطر و هند)شد.
به دلیل نگرانی در مورد اینکه تامین هواپیماهای جنگی و موشک های دوربرد می تواند جنگ در اوکراین را تشدید کند، کشورهای ناتو در سال 2022 درخواست اوکراین برای آنها را رد کردند.
آسیا و اقیانوسیه همچنان برترین کشورهای واردکننده هستند
آسیا و اقیانوسیه 41 درصد از انتقال تسلیحات عمده را در 2018-2022 دریافت کرد که نسبت به سال 2013-2017 کمی کمتر است. علیرغم کاهش کلی نقل و انتقالات به منطقه، در برخی ایالت ها افزایش قابل توجهی و در برخی دیگر کاهش قابل توجهی مشاهده شد. شش ایالت در این منطقه در بین 10 واردکننده بزرگ جهان در سال 2018-2022 بودند: هند، استرالیا، چین، کره جنوبی، پاکستان و ژاپن.
واردات اسلحه توسط شرق آسیا بین سال های 17-2013 و 2018-22 21 درصد افزایش یافته است. واردات اسلحه توسط چین 4.1 درصد افزایش یافت که بیشتر از روسیه بود. با این حال، بزرگترین افزایش در شرق آسیا توسط متحدان معاهده ایالات متحده بود یعنی کشورهای کره جنوبی (+61 درصد) و ژاپن (+171 درصد)و همچنین استرالیا بزرگترین واردکننده اسلحه در اقیانوسیه، واردات خود را 23 درصد افزایش داد.
Siemon T. Wezeman، محقق ارشد برنامه انتقال تسلیحات SIPRI گفت: “ادراکات رو به رشد تهدیدات چین و کره شمالی باعث افزایش تقاضا برای واردات تسلیحات توسط ژاپن، کره جنوبی و استرالیا به ویژه برای سلاح های ضربتی دوربرد.”شده است و “تامین کننده اصلی هر سه آنها ایالات متحده آمریکا است.”
هند همچنان بزرگترین واردکننده تسلیحات در جهان است، اما واردات تسلیحات آن بین سال های 2013-2017 و 2018-2022 به میزان 11 درصد کاهش یافته است. این کاهش با فرآیند خرید پیچیده، تلاش برای تنوع بخشیدن به تامین کنندگان تسلیحات و تلاش برای جایگزینی واردات با طرح های محلی مرتبط بود. واردات توسط پاکستان هشتمین واردکننده بزرگ تسلیحات در جهان در سالهای 2018–2022، با چین به عنوان تامینکننده اصلی آن، 14 درصد افزایش یافت.
خاورمیانه تسلیحات پیشرفته آمریکایی و اروپایی دریافت می کند
سه مورد از 10 واردکننده برتر در سال 2018-2022 در خاورمیانه عربستان سعودی، قطر و مصر بودند.
عربستان سعودی دومین واردکننده بزرگ تسلیحات در جهان در سال 2018-2022 بود و 9.6 درصد از کل واردات تسلیحات در این دوره را دریافت کرد. قطر واردات تسلیحات بین سالهای 2013-2017 و 2018-2022 به میزان 311 درصد افزایش داد و این کشور را به سومین واردکننده بزرگ سلاح جهان در سالهای 2018-2022 تبدیل کرد.
اکثریت عمده واردات تسلیحات به خاورمیانه از ایالات متحده آمریکا (54 درصد)، پس از آن فرانسه (12 درصد)، روسیه (8.6 درصد) و ایتالیا (8.4 درصد) بوده است. این واردات شامل بیش از 260 هواپیمای جنگی پیشرفته، 516 تانک جدید و 13 ناوچه بودند. کشورهای عربی در منطقه خلیج فارس به تنهایی بیش از 180 فروند هواپیمای جنگی دیگر را سفارش داده اند، در حالی که 24 فروند از روسیه توسط روسیه سفارش داده شده است. ایران ( در طول سال های 2018-2022 تقریباً هیچ سلاح اصلی دریافت نکرد).