بسیاری از سرمایهداران در کشورهای حاشیۀ خلیجفارس نسبت به انتقال کسبوکار به نسل بعد از خود مضطرب هستند، چراکه در این زمینه قوانینی وجود ندارد یا برای مسائل پیچیدۀ تجاری کافی نیستند. برخی از دولتهای حاشیۀ خلیجفارس آغاز به وضع قوانینی برای حلوفصل چنین مسائل خانوادگی کردهاند.
برای نمونه، بسام و کوتیبه غانم، دو برادر کویتی هستند که بر سر ریاست شرکت خانوادگی دچار اختلاف شدند و این اختلاف سالها به طول انجامید. نخست این دو برادر در پی تقسیم مسالمتآمیز کسبوکار بودند اما با ردوبدلشدن اتهامات و سرزنشها یک درگیری خونین میان آنها پدید آمد؛ تا جایی که حکام کویت مجبور شدند که ورود پیدا کنند.
چنین اختلافات خانوادگی در حاشیۀ خلیجفارس ممکن است رایجتر شود. این موضوع اغلب به شهرت شرکتها آسیب میزند، چهبسا تصمیمگیری را فلج سازد و کسبوکارها گاهی کاملاً از بین بروند.
ازآنجاییکه برخی از عربهای ثروتمند همچنان به یک همسر بسنده نمیکنند، تبعاً فرزندان زیادی دارند و این امر بهویژه بر جانشینی و ارث تأثیر میگذارد. بنابراین، کسبوکارهای خانوادگی ممکن است سهامداران متعددی داشته باشند. تا زمانی که قانون ارث دقیق نباشد، انتخاب شایستهترین فرزند برای تصاحب شرکت دشوار میشود. مالکان اصلی میتوانند در طی زندگی خود وصیت و نقلوانتقالاتی انجام دهند، اما بسیاری از آنها این کار را نمیکنند. ازآنجاییکه در هیچ یک از کشورهای شورای همکاری خلیجفارس مالیات بر ارث وجود ندارد، انگیزه کمی برای تحویل زودهنگام وجود دارد. بسیاری از مالکان تمایلی به کنارهگیری زودهنگام یا حتی پذیرش مرگ خود ندارند.
دادگاههای خلیجفارس عموماً برای رسیدگی به چنین موضوعاتی آماده نیستند. اما دولتها آغاز به بهبود قانون ارث کردهاند. هنگامی که ماجد فطیم، بنیانگذار یک امپراتوری خردهفروشی مستقر در دبی به ارزش بیش از 16 میلیارد دلار، در دسامبر 2021 درگذشت، امیر دبی یک «کارگروه قضایی ویژه» را برای کمک به حلوفصل اختلافات میان ده وارث مستقیم او گماشت: سه همسر، یک پسر و شش دختر.
امارات متحدۀ عربی در ژانویه قانون شرکتهای خانوادگی را اعلام کرد. کسبوکارهای خانوادگی نیاز به قوانین اساسی و جانشینی مناسب دارند. با وجود این، شرکتهای خانوادگی برای اعمال قانون جدید مختار هستند. عمان و عربستان سعودی نیز اقدامات مشابهی را آغاز کردهاند.
ولید چینیارا، نویسندۀ کتاب «برنامهریزی سلسلهای» که به خانوادههای سعودی مشاوره میدهد، میگوید بیشتر مشتریانش نیاز فوری به این قانون ارث دارند.
منبع: economist