سازمان اطلاعات ملی ترکیه (MIT) در یک سری از عملیاتهای مخفی در دو سال گذشته، توانست شبکههای جاسوسی موساد را که در خاک ترکیه فعالیت میکردند، شناسایی و منهدم کند. جدیدین این عملیاتها در 3 ژوئیه، که چهارمین دور از اینگونه عملیاتها است، نشاندهنده تغییر قابل توجهی در پویایی همکاری امنیتی میان آنکارا و تلآویو است.
برای دههها، اطلاعات ترکیه و موساد، سرویس اطلاعات خارجی اسرائیل، از تفاهم نانوشتهای برخوردار بودند که به عوامل موساد امکان میداد آزادانه در خاک ترکیه فعالیت کنند. این ترتیب مبتنی بر اتحاد سیاسی بین دو کشور بود. با این حال، سالهای اخیر شاهد تحولی شگرف بودهایم، زیرا تمرکز موساد در داخل ترکیه از تعقیب دشمنان اسرائیل در سطح جهانی به جذب شهروندان ترکیه به عنوان عوامل مخفی تغییر کرده است.
مقامات امنیتی ترکیه به شرط ناشناس ماندن اعلام کردند که استخدام شهروندان ترک توسط عوامل موساد نشاندهنده نقض قابل توجه امنیت ملی ترکیه است. پیامدهای چنین نقضی بسیار گسترده است زیرا دسترسی موساد به اطلاعات حساس در مورد امنیت، قابلیتهای نظامی و موقعیت اقتصادی ترکیه را فراهم میکند. این اقدام همچنین راه را برای عملیاتهای مخفی احتمالی در خاک ترکیه باز میکند که تهدیدی مستقیم برای حاکمیت ترکیه است.
این منابع تاکید کردند که چندین ماه پیش، اطلاعات ترکیه با آژانسهای امنیتی مختلف درگیر در مبارزه با جاسوسی اسرائیل، چه در داخل و چه در خارج به ویژه در جهان عرب، تماس گرفت و خواستار تبادل اطلاعات برای از بین بردن شبکههای جاسوسی موساد شد. این همکاری به کشورهای سراسر غرب آسیا گسترش یافت که نشاندهنده شدت وضعیت و عزم آنکارا برای مقابله با این تهدید رو به رشد است.
منهدم کردن شبکهها
در ماه مه سال جاری، اطلاعات ترکیه از انهدام یک شبکه موساد که عمدتاً در مورد ایرانیان و فلسطینیهای مقیم ترکیه اطلاعات جمعآوری میکرد، خبر داد. در ابتدا، برخی از ناظران این حادثه را به انتخابات ریاست جمهوری ترکیه مرتبط دانستند و اعلام کردند که این حرکت استراتژیک رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه برای تاثیرگذاری بر انتخابات است. با این حال، منابع امنیتی که ارتباط نزدیکی با اطلاعات ترکیه دارند، این گمانهزنیها را رد و بر انهدام هستههای قبلی موساد در دسامبر 2022 و اکتبر 2021 تاکید کردند.
هدف این هستههای جاسوسی جمعآوری اطلاعات حساس، عمدتاً از دانشجویان فلسطینی است که میتوانند در آینده در زمینههای دفاعی فعالیت کنند و همچنین شخصیتها و شرکتهای بانفوذ ایرانی بود. نگرانی ویژه اطلاعات ترکیه نفوذ موساد به حوزه «تحقیقات ویژه» بود، زیرا این بخش برای اطلاعات ترکیه حائز ارزش زیادی است. این نفوذ به هسته حاکمیت ترکیه ضربه زد و زیرساختی را برای موساد برای به خطر انداختن امنیت و منافع ترکیه فراهم کرد.
آخرین انهدام شبکههای موساد با همکاری و تلاش مشترک سازمان اطلاعات ترکیه با آژانسهای اطلاعاتی متحد خود بود. روزنامه ترکیهای دیلی صباح، که به گرایشهای طرفداری از دولت شهرت دارد، فاش کرد که این شبکه شامل افرادی از ملیتهای ترک، لبنانی و سوری بود.
این روزنامه عکسهایی از هفت فرد دستگیر شده را منتشر کرد که ادعا میکرد آنها بخشی از یک «شبکه ارواح» بزرگتر و متشکل از 56 نفر هستند که با 9 هسته موساد مرتبط بودند. این شبکه تاکتیکهای فریبنده را به کار گرفته بود؛ وبسایتهای جعلی را ایجاد میکرد که به عنوان خدمات استخدامی فعالیت میکردند و در عین حال به طور محتاطانه رزومههای استخدامشدههای احتمالی را جمعآوری میکرد.
خط قرمز: استخدام جاسوسان خارجی در ترکیه
به نوشته این روزنامه، نکته قابل توجه آن است که تعدادی از این جاسوسان قبلاً برای موساد در بیروت، لبنان و سوریه (در حلب و حومه دمشق) ماموریتهایی انجام داده بودند. آنها اطلاعات تعدادی از مقامات نظامی جنبش مقاومت حزب الله لبنان را جمعآوری کردند و ساختمانی را که یکی از اعضای حزب الله در حومه جنوبی پایتخت لبنان در آن زندگی میکند، شناسایی کردند.
این اطلاعات که توسط نیروهای امنیتی ترکیه درز کرده است، به نظر میرسد یک پیام سیاسی برای حزب الله و اسرائیل باشد. یک مقام امنیتی منطقه که دارای روابط نزدیک با ترکها است، گفت: این اقدام یک پیام مثبت برای مقاومت لبنان و یک پیام منفی برای تل آویو است. وی افزود: در اصل، این اقدام یک هشدار شدیدی بود مبنی بر اینکه اگر موساد از خاک ترکیه سوءاستفاده کند، آنکارا اطلاعات بیشتری در مورد تلاشهای اطلاعاتی اسرائیل علیه حزب الله فاش خواهد کرد.
به طور کلی، ترکیه در حال سرکوب عملیات اطلاعاتی منطقهای است که در داخل و از سرزمینهای خود آغاز شده است. در فوریه 2022، اطلاعات ترکیه یک سلول جاسوسی را منهدم کرد که ادعا میشد برای «وزارت اطلاعات ایران» کار میکرد و قصد انجام «عملیات امنیتی» علیه یک تاجر اسرائیلی را داشت. آنکارا همچنین از سرکوب شبکههای جاسوسی روسیه خبر داده است.
این منبع امنیتی منطقهای تاکید کرد که با انجام این کار، ترکیه به همه متحدان خود پیام میدهد که به آنها اجازه نخواهد داد درگیریهای خود را به خاک خود منتقل کنند.
اما برخی دیگر بر این باورند که افشاگریهای مکرر درباره برچیده شدن شبکههای موساد منعکسکننده یک روند سیاسی است که هنوز در مراحل اولیه خود در سرویسهای امنیتی ترکیه است. در اصل، روابط سیاسی خوب و روابط تجاری گسترده بین آنکارا و تل آویو دیگر در مورد روابط اطلاعاتی آنها صدق نمیکند.
به گفته مقامات مرتبط با اطلاعات ترکیه، روابط بین موساد و سرویسهای اطلاعاتی ترکیه دیگر مانند قبل، پیش از روی کار آمدن هاکان فیدان، گرم نیست. فیدان – که اکنون وزیر امور خارجه ترکیه است – به موضع بیطرفی بین اسرائیل و دشمنانش متعهد باقی مانده بود، هرچند بیشتر تمایل داشت با آنها همدردی کند.
مقامات امنیتی میگویند که سازمان اطلاعات ترکیه برای مدتها هشدارهای همتایان عرب خود مبنی بر تلاش موساد برای استخدام لبنانیها، سوریها، فلسطینیها و دیگران در خاک ترکیه را نادیده میگرفت. اما با روی کار آمدن فیدان، این روند شروع به تغییر کرده است.
جاسوسی از فلسطینیان ساکن در ترکیه
آنکارا قبلاً از جنبش مقاومت فلسطینی حماس درخواست کرده بود که فعالیتهای خود را در خاک ترکیه محدود کند، اقدامی که نتوانست موساد را آرام کند. سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل مدتهاست نسبت به رشتههای تحصیلی تعداد قابل توجهی از دانشجویان فلسطینی در دانشگاههای ترکیه از جمله؛ رشتههای مهندسی مکانیک، مهندسی هوانوردی و انفورماتیک ابراز نگرانی کردهاند.
نگرانیهای مربوط به دانشجویان فلسطینی ثبتنامشده در رشتههای تخصصی در دانشگاههای ترکیه لایه دیگری از پیچیدگی را به روابط آنکارا و تل آویو اضافه کرده است. در حالی که اعطای بورسیه تحصیلی رایگان از سوی ترکیه به حدود 600 دانشجوی فلسطینی با هدف ارتقای آموزشی صورت گرفته است، سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل بیم آن را دارند که این تخصصها برای اهداف نظامی توسط جناحهای مقاومت فلسطین مورد بهرهبرداری قرار گیرد. نظارت بر این دانشجویان و افرادی که متهم به حمایت از مقاومت فلسطین هستند، پویایی ظریف بین دو کشور را بیش از پیش پیچیده کرده است.
آینده نامشخص روابط آنکارا و تل آویو
منابع امنیتی اعلام کردند که عوامل موساد به طور فعال برخی از دانشجویان فلسطینی را تحت نظر دارند و در عین حال بر انجمنها و افرادی که توسط ایالات متحده آمریکا و اسرائیل متهم به حمایت از مقاومت فلسطین هستند، نظارت میکنند. با این حال، فعالیتهای موساد در ترکیه فراتر از جمعآوری اطلاعات صرف است. این فعالیتها همچنین بر شناسایی تهدیدات احتمالی علیه منافع اسرائیل تمرکز دارند.
دامنه فعالیتهای موساد در ترکیه سوالاتی را در مورد آینده روابط سیاسی آنکارا و تلآویو ایجاد کرده است که با وجود از سرگیری کامل روابط در سال گذشته، همچنان با چالشهای زیادی روبرو هستند.
یکی از مقامات نزدیک به حزب حاکم عدالت و توسعه در آنکارا در این زمینه گفت که زمان، پاسخ مناسب به این سوالات را مشخص خواهد کرد. وی تاکید کرد که افشای مکر جاسوسان موساد و ماموریتهای آنها علیه دشمنان رژیم صهیونیستی، پیام سیاسی روشنی دارد.
ترکیه به تلآویو تصریح کرده است که هرگونه مداخله بیشتر در امنیت ملی این کشور احتمالاً منجر به تیرگی و وخامت بیشتر روابط خواهد شد. این پیامد بالقوه، چالش مهمی برای دولت رژیم صهیونیستی به وجود میآورد، بهویژه که این رژیم بهدنبال تعدیل استراتژی ژئوپلیتیکی خود در بحبوحه عصر جدیدی از ارتباط غرب آسیا که شامل روسیه و چین میشود، است.
منبع: The Cardle