در اوایل این هفته، سرهنگ آسیمی گویتا، رهبر نظامی مالی، به نشانه آغاز چهارمین جمهوری در این کشور غرب آفریقا قانون اساسی جدیدي را ابلاغ کرد. بر اساس قانون اساسی جدید که با اکثریت قاطع 96.91 درصد آرا در همه پرسی 18 ژوئن به تصویب رسید، فرانسوی فقط یک زبان کاری خواهد بود و 13 زبان ملی دیگر که در کشور مالی رایج است، به عنوان زبان رسمی را شناخته میشوند.
تصمیم مالی برای کنار گذاشتن زبان فرانسه در حالی رخ میدهد که احساسات ضد فرانسوی در سراسر آفریقای غربی به دلیل مداخلات نظامی و سیاسی فرانسه در حال افزایش است.
در همین زمینه بوباکار بوکوم، استاد دانشگاه، گفت: «زبان فرانسوی زبانی انتخابی نبود، بلکه زبانی استعماری بود که بر ما تحمیل شد. سپس زمانی که استعمارگری در دهه 1960 به پایان رسید، آنها این زبان فرانسوی و نحوه اداره حکومت با مدل فرانسه را برای ما گذاشتند و ادراه کشور مالی به طور کامل از حکومت استعماری فرانسوی الگوبرداری شد».
بوکوم گفت: «با وجود استقلال اما رهبران به مدیریت کشور با روحیه نواستعماری، سیستم اداری استعماری و تمام آنچه که سیستم استعماری از آنها بر جای گذاشته بود ادامه دادند و هرگز فکر نکردند که شاید لازم باشد با واقعیتهای اجتماعی و فرهنگی متناسب با این کشور، دولتی تشکیل شود.
فرانسوی، یک زبان هژمونیک است؛ به این معنی که در یک لحظه معین با تبلیغات و تغییر واقعیتها ما را مجبور میکرد تا فقط با سیستم فکری و مرجع فرانسوی فکر کنیم و این آسیبهای زیادی به بار آورد. ما با این زبان مطالعه کردهایم، نظریههای بزرگان این کشورها به ما تلقین شده است و در نهایت رهبران ما فقط از طریق فرانسه فکر میکنند.»
ابوبکر سیدیکی فومبا، عضو شورای ملی انتقالی (CNT) و سخنگوی گروه بازسازی مالی، تاکید کرد: «امروز تصمیم گرفتهایم از نظر زبان رسمی استقلال داشته باشیم و بعد از 60 سال استقلال و ادامه استعماری که در قالب زبان فرانسوی در این کشور وجود داشت، زبانهای ملی خود را در مجامع بینالمللی رسمی کنیم.»
علاوه بر این، فومبا خاطرنشان کرد که زبان انگلیسی نیز میتواند به زبان کار در مالی تبدیل شود، زیرا آن یکی از رایجترین زبانها در جهان است.
سال گذشته فرانسه پس از 9 سال مبارزه با شورشیان ضد رژیم، خروج نظامی از مالی را آغاز کرد. فرانسه اولین بار در سال 2013 نیروهای خود را در مالی مستقر کرد تا جلوی پیشروی شورشیان را بگیرد و شهرهایی مانند تیمبوکتو را به کنترل دولت بازگرداند.
روابط بین فرانسه و مالی پس از دو کودتا و بیمیلی حکومت جدید نظامی برای موافقت با انتقال فوری به حکومت غیرنظامی بدتر شد.
گفتنی است مالی کشوری است در آفریقای غربی که مسلمانان بیش از ۹۰ درصد جمعیت آن را تشکیل میدهند.