تعداد ساکنان ازبکستان (تا اول ژوئیه 2023) 36 میلیون و 372 هزار نفر است. 14/1 درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر زندگی میکنند. یعنی درآمد ماهانه بیش از 5 میلیون و 95 هزار نفر از 50 دلار فراتر نمیرود. وزارت کار و فقرزدایی ازبکستان در برنامه “ازبکستان 2030” تا چه حد موفقیتآمیز خواهد بود؟
حداقل هزینههای مصرفی محاسبه شده برای سال جاری 48/5 دلار برای هر نفر در ماه است.
در دنیا دولتها برای تعیین خط فقر و شناسایی گروه هدف نیازمند به کمکهای مادی و یارانه از شاخص حداقل هزینههای مصرفی استفاده میکنند. تعیین حداقل میزان مستمری و کمک هزینه نیز بهعنوان معیاری برای ارائه کمک به خانوادههای فقیر است.
مناطق فقیرنشین
بالاترین سطح فقر در جمهوری قاراقالپاقستان است که حدود 19/7 درصد از جمعیت آن درآمدی کمتر از حداقل هزینههای مصرفی دارند. در سیردریا و خوارزم نیز نرخ فقر 19/5 و 19/1 درصد است. در حال حاضر شهر تاشکند کمترین سطح فقر (8/5 درصد) را دارد.
بر اساس شرایط موجود برای مشاغل کوچک، 208 شهر و ناحیه جمهوری ازبکستان به 5 دسته تقسیم میشوند که از این تعداد 20 منطقه بهعنوان رده 5 (9/6%) شناخته میشوند.
طرحهای فقرزدایی
وزارت کار و فقرزدایی ازبکستان در نظر دارد تا پایان سال جاری نرخ فقر در ازبکستان را از 14/1 درصد به 12 درصد کاهش دهد و یک میلیون نفر را از فقر نجات دهد.
در حال حاضر، تعدادی از اقدامات مربوط به کاهش فقر در پیشنویس فرمان ریاست جمهوری “ازبکستان 2030” تعریف شده است. بر اساس این پیشنویس، پیشبینی میشود تا سال 2026 فقر دو برابر کاهش یابد و تا سال 2030 ریشهکن شود.
وزارت اقتصاد و دارایی و وزارت کار و فقرزدایی موظف خواهند شد تا سپتامبر سال جاری پیشنهادهایی را برای افزایش درآمد 4/5 میلیون نفر که در معرض خطر فقر هستند، تهیه کنند. قرار است تا پایان سال 2023 برای 400 هزار نفر شغل ایجاد شود.
علاوه بر آن، قرار است تخصیص زمینهای پنبه و غلات به شهروندان بیکار ادامه داشته باشد. در پیشنویس “ازبکستان 2030” اعطای معافیتهای مالیاتبردرآمد به شهروندانی که درآمد آنها کمتر از 1 میلیون سوم (80 دلار) است، در نظر گرفته شده است.
تهیه پیشنویس برای تطبیق برنامه جامع توسعه و فقرزدایی در شهرهایی که سطح فقر بالایی دارند در دستور کار است.
در حال حاضر تعداد مستمریبگیران بازنشسته در کشور نزدیک به 4/5 میلیون نفر است. پیش بینی میشود میزان انتقال از بودجه به صندوق بازنشستگی برای سال 2023 بالغ بر 15 تریلیون سوم باشد.
دبیر مطبوعات رییس جمهور ازبکستان در ژانویه اعلام کرد که در بودجه سال 2023، 12 تریلیون سوم به کسب و کارهای خانگی اختصاص خواهد یافت. در سال 2022 این رقم 10 تریلیون سوم بود.
راه حل اصلی رشد اقتصادی است
Numbeo، یکی از بزرگترین پایگاههای داده آنلاین جهان، هزینه زندگی راحت در ازبکستان را محاسبه کرده است. طبق محاسبات، یک خانواده 4 نفره ساکن این جمهوری با صرف 1486 دلار (17401000 سوم) بدون احتساب اجارهبها می توانند زندگی خوبی داشته باشند. این مقدار برای یک نفر معادل 413 دلار (4 میلیون و 836 هزار سوم) است. هزینه زندگی در ازبکستان 62/6 درصد کمتر از آمریکا است.
طبق آمار، متوسط حقوق ماهانه در جمهوری ازبکستان در ژانویه تا ژوئن 2023، 4/3 میلیون سوم (356 دلار) است. این بالاترین رقم در مقایسه با مدت مشابه سال های گذشته است. اما این محاسبات شامل واحدهای کشاورزی و مشاغل کوچک نمیشود. در صورت در نظر گرفتن درآمد این نوع مشاغل، دستمزدهای واقعی تا 20 درصد کمتر از رقم فوق میشود.
سال گذشته جمشید کوچکاروف، معاون نخست وزیر، گفت که فقر در ازبکستان در 5 سال آینده به نصف کاهش مییابد و تولید ناخالص داخلی سرانه ازبکستان به 2800 دلار خواهد رسید. بر اساس شاخص های سال 2022، تولید ناخالص داخلی 80 میلیارد دلار است که سرانه آن 2200 دلار میشود.
بهزاد هاشماف، کارشناس اقتصادی، معتقد است که راه حل اصلی فقر، رشد اقتصادی پایدار است. مشکل فقر در ازبکستان و تمام نقاط دنیا بدون رشد اقتصادی حل نخواهد شد. البته اشتغال باعث کاهش فقر میشود اما افراد فقیر شاغل هم کم نیستند. به این افراد فقرای کارگر می گویند. ایجاد اشتغال راه حل فقر نیست.
منبع: daryo