از دهه 1970، کشورهای عربی خلیج فارس متعهد شدهاند میلیاردها دلار کمک و سرمایهگذاری به سودان در بخشهایی از جمله کشاورزی، انرژی و زیرساختها بدهند، اما بسیاری از این پروژهها به دلیل تحرکات سیاسی و درگیری جناحهای متخاصم در این کشور با شکست مواجه شدند.
این بار نیز تفاوتی ندارد زیرا خارطوم شاهد درگیری بین ژنرال عبدالفتاح البرهان، رئیس ارتش سودان و ژنرال محمد حمدان “حمیدتی”، فرمانده نیروهای واکنش سریع است که در کمتر از دو هفته بیش از 400 نفر را در این درگیرها کشته شدهاند.
کشور سودان به گونهای حاصلخیز است که همسایگان خلیج فارس چشم در منابع آبی قابل توجه، مواد معدنی و کشاورزی آن دارند.
بر اساس گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد، با وجود بی ثباتی مداوم این کشور، دارای یک موقعیت استراتژیک است. سودان منبع ثروت طبیعی شامل ذخایر نفت، گاز طبیعی و ذخایر معدنی مانند طلا و منگنز را میباشد. طبق دادههای بانک مرکزی سودان، این کشور در نیمه اول سال 2021 16.7 تن طلا به ارزش حدود یک میلیارد دلار صادر کرد که تقریباً تمام آنها به امارات متحده عربی صادر شد.
موقعیت جغرافیایی سودان همچنین آن را به عاملی در منافع امنیتی منطقهای کشورهای خلیج فارس تبدیل میکند، بنابراین احتمالاً در بحبوحه ابهامات مداوم، شاهد وعدههای کمک و سرمایهگذاری در این کشور خواهیم بود.
برای سالها، سودان به عنوان یک سبد غذایی بالقوه برای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در نظر گرفته میشود که حدود 85 درصد مواد غذایی خود را ازآن وارد میکنند. محصولات کشاورزی این کشور شامل شکر، گندم و ذرت است.
در ماه ژوئن، امل صالح سعد، وزیر بازرگانی سودان اعلام کرد که با کمک مالی کشورهای عربی، کشورش میتواند غذای جهان عرب را تامین کند و کمبود گندم اوکراین و روسیه را جبران کند.
اکارت وئرتز، مدیر مؤسسه مطالعات خاورمیانه گفت که داستان سودان یک داستان قدیمی است که برای دههها نقل میشود. وی افزود:«کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از دهه 1970 و همچنین در سال 2008 و به بعد در مورد توسعه سودان به عنوان سبد نان برای کشورهای عربی صحبت کردهاند. اما به دلیل ریسک سیاسی، نبود زیرساختها و فساد این اتفاق نمیافتد.
وی ادامه داد که کشورهای خلیج در نتیجه علاقه خود را از دست میدهند و عمدتاً به واردات مواد غذایی از سایر کشورهای قابل اعتمادتر مانند برزیل و حتی روسیه و اوکراین با وجود درگیریهای مداوم بین آنها متکی هستند.
وئرتز گفت: سرمایهگذاریهای متعد در بخش کشاورزی عمدتا در رسانهها بارها اعلام شدند اما تعداد زیادی از آنها عملاً اجرا نشدهاند یا تأثیر عمدهای بر امنیت غذایی منطقه داشتهاند.
او ادامه داد صندوقهای سرمایهگذاری مستقل منطقهای به راحتی میتوانند به تعهدات خود مبنی بر کمک و سرمایهگذاری که به شدت مورد نیاز است عمل کنند، اما به نظر میرسد انجام این کار را مفید نمیدانند.
وئرتز افزود: درگیریهای کنونی ممکن است پروژههای کوتاه مدت را متوقف کند، اما بعید است رویکرد اقتصادی کشورهای حاشیه خلیج فارس را نسبت به سرمایهگذاریهایشان در سودان تغییر دهد.
نجاح العتیبی، تحلیلگر خاورمیانه مستقر در لندن، گفت: که علیرغم پتانسیل اقتصادی محقق نشده در سودان، صندوق سرمایهگذاری شورای همکاری خلیج فارس همچنان هدف اصلی خود در سودان دنبال میکند.
او گفت: که این مکان استراتژیک در قلب دره نیل، در شاخ آفریقا قرار دارد و به دریای سرخ متصل است و این میتواند جنبه امنیتی برای ابوظبی و ریاض نیز باشد، جایی که رقابت سیاسی بین آنها و کشورهای رقیب مانند ترکیه و قطر که تلاش میکنند در شاخ آفریقا حضور بیشتری داشته باشند، وجود دارد.
به گزارش اساند پی گلوبال که هفته گذشته گزارش داد بی ثباتی در سودان نگرانیها را در مورد سطح تولید نفت اوپک به رهبری عربستان سعودی را افزایش داده است، سودان و سودان جنوبی نفت خام خود را از طریق خط لوله به دریای سرخ صادر میکنند.
طبق گزارش S&P، سودان حدود 60000 بشکه در روز نفت تولید میکند که حدود 100000 بشکه کمتر از سودان جنوبی، سومین تولیدکننده بزرگ آفریقای جنوب صحرا، است.
منبع: المانیتور