تحلیلگران بر این باورند که عربستان اخیراً سیاستی جدید را در خاورمیانه دنبال کرده است و دیگر تابع اتحادهای دیگر طرفهای بینالمللی نیست و به طور مستقل برنامهریزی و اجرای سیاست های خود را که میتواند چهره منطقه را تغییر دهد آغاز خواهد کرد.
نزدیک به 12 سال پس از اخراج سوریه از اتحادیه عرب، بشار اسد رئیس جمهور سوریه در اجلاس سران کشورهای عربی که در جده برگزار شد پس از دعوت سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی، شرکت کرد.
روزنامه عبری هاآرتص اظهار داشت که اسد تنها رهبر عرب است که پس از بهار عربی توانسته قدرت را حفظ کند درحالی که در دوران گذشته شاهد سقوط چندین رژیم عربی بودهایم.
بازگشت تدریجی سوریه
تحلیلگر زفی بارئيل در این روزنامه میافزاید: اسد همچنین با کمک روسیه و ایران توانسته است بیشتر زمینهای از دست رفته دولت در دهه گذشته را بازپس گیرد و اکنون پس از فراهم کردن اوضاع توسط امارات که در سال 2018 آغاز گر ارتباط دیپلماتیک با سوریه بود موفق شده به عرصه عرب بازگردد.
با این حال، در آن زمان، بسیاری از کشورها هنوز با ایده امارات مخالف بودند، از جمله عربستان سعودی، قطر، مصر و آمریکا به نحوی که امریکا در دوران ترامپ تحریمهای جدیدی را علیه سوریه اعمال کرد که مهمترین آنها قانون سزار بود که نزدیک شدن به دمشق را برای متحدان واشنگتن خطرناک میکرد.
این تحلیلگیر ادامه میدهد با وجود اینکه تحریمهای آمریکا هنوز به قوت خود باقی است، سعودیها تصمیم به عادیسازی روابط با سوریه گرفتهاند و آماده هستند تا بحث همکاری اقتصادی را آغاز کنند و این اقدام عربستان تقریباً به موازات یک اقدام بزرگتر و غافلگیرکننده یعنی بعد از عادی سازی روابط با ایران با میانجیگری چین رخ داد.
تحلیلگران سعودی نزدیک به ولیعهد، محمد بن سلمان، پیشتر هشدار داده بودند که رفتار سرد کاخ سفید نسبت به ولیعهد بن سلمان در نهایت او را به جستجوی شرکای جدید سوق خواهد داد.
سفر بایدن به عربستان سعودی از این نظر تغییر چندانی نکرد: عربستان سعودی تا حدودی به درخواست بایدن برای پمپاژ بیشتر نفت به بازارها پاسخ داد، اما پس از سه ماه آن را پس گرفت و با گروه اوپک تصمیم به کاهش تولید گرفت. هاآرتص گفت که این توهین به کاخ سفید است.
نویسنده این روزنامه معتبر خاطرنشان میکند که عربستان سعودی هرچند اخیراً فعالیت دیپلماتیک خود را از آمریکاییها پنهان نکرد اما کماکان از آمریکا اجازهای نگرفت و حتی نگرانیهای آنها را در رابطه با تصمیمات سیاست خارجی خود در نظر نگرفته است.
سیاست جدید عربستان
باریل معتقد است که پادشاهی عربستان اخیراً سیاست جدیدی را در خاورمیانه دنبال کرده است و دیگر تابع اتحادهای دیگر طرفهای بینالمللی نیست و به طور مستقل برنامه ریزی و اجرای سیاستهای خود را که میتواند چهره منطقه را تغییر دهد آغاز خواهد کرد.
حتی قبل از فعال شدن مجدد روابط با تهران، ریاض به سمت بهبود روابط خود با ترکیه حرکت کرده بود جایی که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور این کشور، پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار در کنسولگری کشورعربستان در استانبول در اوایل اکتبر2018 کارزار بینالمللی بزرگی را علیه عربستان سعودی به راه انداخت.
این تحلیلگر سیاسی خاطرنشان میکند: دعوت سوریه برای نشست سران کشورهای عربی نه تنها دنبالهای منطقی برای فعال سازی مجدد روابط ریاض و تهران است، بلکه این دعوت بخشی از راهبرد گسترده عربستان سعودی است که به دنبال پایان دادن به جنگ و تنش در خاورمیانه است.
بن سلمان به جای اینکه عربستان سعودی به رهبری ائتلافی ضدایرانی ادامه دهد، ایجاد «تعادل بازدارندگی» را انتخاب کرد تا ایران را تا حدودی مجبور به هماهنگی سیاستهای خود با سیاستهای کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی کند.
عادی سازی جدید روابط به ایران و سوریه مشروعیت عربی بیشتری میدهد و ممکن است در آینده به مشروعیت بینالمللی تبدیل شود. به موازات آن، این عادی سازی ممکن است ابزار مورد نیاز برای پایان دادن به بحران سیاسی و اقتصادی در لبنان و جنگ در یمن را در اختیار عربستان سعودی قرار دهد.
هاآرتص اشاره میکند که گام بزرگ بعدی، تجدید روابط مصر و ایران خواهد بود.
پیشبینی میشود که مقامات ایران و عربستان در ژوئیه آینده، پس از دیداری که بین آنها در ماه مارس گذشته در بغداد و دیگری در پکن در ماه آوریل برگزار شد، دوباره با یکدیگر دیدار کنند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، پیشتر گفته بود که انتظار دارد روابط تهران و قاهره را از بن بست خارج کند، در حالی که تحلیلگران سیاسی در ایران شروع به صحبت درباره دیدار عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر و ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران کردند.
به نوشته این روزنامه، مصر این دیدار را بدون چراغ سبز سعودی انجام نمیدهد
رژیم صهیونیستی نظارهگر فروپاشی اتحاد ضد ایران است
هاآرتص اعلام میکند که رژیم صهیونیستی پس از این همه تحرکات دیپلماتیک جدید به رهبری عربستان سعودی، نظارهگر فروپاشی ائتلاف قدیمی ضد ایرانی است، در واقع، تل آویو شاهد فروپاشی رویکرد سیاسی سنتی است که متحدان آمریکا در منطقه نمیتوانند با ایران شریک شوند.
این تحلیلگر اضافه میکند که معادله «یا با ما هستی یا علیه ما» اخیراً کاملاً تغییر کرده است و این طرف اسرائیلی نیست که آن را تغییر میدهد، بلکه سعودیها هستند.
سیاست جدید عربستان سعودی در خاورمیانه همچنین به احتمال زیاد آزادی عمل رژیم صهیونیستی در سوریه را محدود خواهد کرد. سوریه که عضویت خود را در اتحادیه عرب دوباره به دست آورده است، در آستانه تجدید روابط با ترکیه است و همچنان از حمایت روسیه برخوردار است، ممکن است بتواند شرکای جدید خود را برای پایان دادن به عملیات رژیم صهیونیستی در خاک خود بسیج کند.
منبع: یورو نیوز