آیتالله واعظزاده بهسودی، روحانی و مدرس برجسته شیعیان افغانستان در همایشی با حضور مقامهای طالبان در کابل گفت که این گروه با شهادت استاد عبدالعلی مزاری، حذف فقه جعفری و بازداشت زنان مرتکب اشتباه شده است.
آیت الله بهسودی درباره مشکلات اخیر افغانستان و «انتقاد خیر خواهانه» از طالبان درمسجد امام زمان (عج) درغرب کابل با حضور مقامهای طالبان و عدهای کثیری از مردم این منطقه سخنرانی کرد.
وی پس از حمد وستایش خداوند سخنان خودرا با سلام و ادای احترام به تمام زنان ومردان مسلمان آغاز کرد اما گفت جای تاسف است که دراین نوع محفلها چرا زنان مسلمان حاضر نباشند. وی گفت خطاب من با واسطه و یا بدون واسطه به تمام مردان وزنان جامعه است.
ایشان اظهار داشت: خطابات قرآن کریم برای مرد و زن مسلمان است اما روشهای امروزین خیلیها بنام اسلام بسیاری از زنان و دختران مسلمان را منزجر و خانه نشین ساخته است.
وی همچنین اظهار داشت من سالها درمورد امر به معروف و نهی از منکر تحقیق، تدریس و تبلیغ کردهام و در اسلام و قرآن کریم هم در این موضوع مطالب زیادی وجود دارد و کسی آن را انکار ندارد. اما راجع به نحوه امر به معروف و نهی از منکر، شرایط زمان، مکان و هم چنان معروف شناسی و منکر شناسی آمران و ناهیان منکر نکات زیادی وجود دارد که اگر رعایت نشوند باعث دلسردی و نفرت مردم خواهد شد. که متاسفانه دراین اواخر مردم به طور وسیع شکایاتی از این موضوع داشتند که این نکات رعایت نشده است.
وی همچنین اظهار داشت که به درخواست مقامهای استخبارات طالبان در این نشست مردمی شرکت کرده است.
«مردم فرعون نیستند»
واعظ زاده بهسودی در ادامه بدون اشاره به بازداشت گسترده زنان در غرب کابل توسط طالبان، گفت که مقامهای امر به معروف طالبان اخیرا نزد او آمدند و گفتند: «ما میخواهم اقدام جدی کنیم. اردو، رنجر، تانک میآوریم.»
او تاکید کرد که طالبان کارهای زیاد و مهمی برای انجام دادن دارد، اما «موضوع یک شلوار، مو یا چادر کوتاهتر» یک موضوع اخلاقی و فردی است و افغانستان مشکلات بزرگتری دارد که باید به آن رسیدگی شود.
وی تاکید کرد که آن زمان به طالبان توصیه کرد که در «روش امر به معروف دقت کنید، نرم و آهسته عمل کنید. دست به خشونت نزنید. اقدام نظامی نکنید.»
این روحانی در بخشی از سخنان خود گفت: «طالبان از موسی و هارون برتر نیستند و مردم هم فرعون نیستند.»
او گفت که موارد بازداشت اخیر زنان «مشکل خلق کرد و مردم ناراحت و گلایهمند شدند.» و در صورتی که مردم در کنار نظام باشند، عمر نظام طولانی و در غیر آن عمر نظام کوتاهتر میشود.
سه اشتباه طالبان
او در مورد برخورد طالبان با شیعیان «سه اشتباه» این گروه را یادآور شد.
واعظزاده بهسودی گفت «اشتباه اول طالبان این بود که استاد مزاری که رهبر ماه بود، به طالبان اعتماد کرد و خود را به دامن شما انداخت و گفت افغان دامن دارد، اما ندیدیم این دامن را.»
وی ادامه داد، طالبان با شهادت استاد مزاری «سنگ تهداب بیاعتمادی» را گذاشت. او افزود اینکه طالبان گلایه میکنند که مردم هزاره با این گروه در بیست سال گذشته همکاری نکردهاند، به این خاطر است که طالبان این بیاعتمادی را ایجاد کرد.
آقای بهسودی اشتباه دوم طالبان را حذف فقه جعفری از نصاب آموزشی دانست. او گفت: «مذهب موضوع حساسی است و طالبان فقه جعفری را از نصاب آموزشی حذف کرده است.»
او خطاب به طالبان گفت هیچ شیعه سنی و هیچ سنی شیعه نمیشود و طالبان به مذهب مردم دخالت نکند.
این روحانی اشتباه سوم طالبان را موضوع زنان و «ناموس» دانست. او گفت مردم در کنار موضوعات اسلامی به مسئله ناموسی هم حساسیت نشان میدهند.
او تاکید کرد که به دلیل این سه اشتباه طالبان مردم از این گروه فاصله گرفتهاند.
گلایه از رهبر طالبان
واعظزاده بهسودی خطاب به رهبر طالبان گفت که ملا هبتالله آخندزاده به نمایندگان شورای علمای شیعه وقت دیدار نمیدهد، اما یک ملای پاکستانی در دو روز با همه مقامهای طالبان از جمله رهبر این گروه دیدار میکند.
او تاکید کرد که مقامهای ارشد طالبان در دو سال و هفت ماه گذشته به علمای شیعه جوابی نداده و ملا هبتالله آخندزاده به نمایندگان شورای علمای شیعه وقت ملاقات نداده است.
او افزود که نمایندگان شورای علمای شیعه به قندهار رفتند و یک هفته منتظر ماندند و کسی آنها را مقالات نکرد. آقای بهسودی با گلایه از رهبر طالبان گفت» «یک ملای پاکستانی در ظرف دو روز با کل مقامهای طالبان دیدار میکند. این جای گلایه است.»
آقای بهسودی با انتقاد از رفتار طالبان خطاب به ملا هبتالله گفت: «ما افغانستان، اسلام، شریعت و دیانت، امر به معروف و حجاب را میخواهیم، اما با روش تند و خشن مخالفیم.»
او با اشاره به سخنان وزیر تحصیلات عالی ( وزیر علوم طالبان) مبنی براینکه مردم افغانستان پیرو یک مذهباند، گفت که چنین اظهاراتی فاصله میان مردم و نظام را بیشتر میکند. او تاکید کرد که والی طالبان در هرات کتابی نوشته و شیعیان را «تکفیر» کرده است. او در ادامه افزود: « تکفیر کار را حل نمیکند. اهل قبله را کسی نمیتواند تکفیر بکند.»
واکنشها
سخنرانی آیت الله واعظ زاده بهسودی با استقبال گسترده شیعیان افغانستان در سراسر جهان و در داخل این کشور مواجه شده است.
شهروندان افغانستان عمدتا این سخنرانی را روایت دردها و دفاع از مردم به صورت «شجاعانه»، «به موقع» و «در شرایط سخت» دانسته اند.
عباس بصیر، وزیر پیشین تحصیلات عالی افغانستان نوشته است: «آیت الله واعظ زاده بهسودی در این سخنرانی، حرف دل مردم را گفت و به عنوان یک مرجع تقلید و پرورش یافته در دامن جریان عدالتخواهی کشور، صدای عدالتخواهانه مردم را فریاد کرد.»
مهدی راسخ، یک عضو دیگر مجلس نمایندگان پیشین افغانستان نوشته است که «این سخنان، خواست و فریاد میلیونها انسان در سرزمین ماست که از زبان یک مرجع مذهبی با میلیونها حامی، پیرو و مخاطب، به حاکمیت مسلط تک گروهی و تک فکری موجود در افغانستان، طنین انداز شده است.»
سارا رضایی یک شهروند افغانستان نوشته است که «سخنان واعظ زاده فقط جنبه دینی نداشت بلکه مساله تبعیض قومی و جنسیتی به شکل صریح و نغزی در آن بیان گردید.»
او افزوده است که «در میان مدعیان بسیار، که شاید آرا و نظرات بهتری داشته باشند کمتر کسی جرات کرده است که در دل یک حکومت جنایتکار چنین زیرکانه به وعظ و نقد این نظام فاسد بپردازد.»
«اتمام حجت با طالبان»
شماری از شهروندان افغانستان سخنان آیت الله واعظ زاده بهسودی را «تلنگر» و «هشدار» برای طالبان در مورد به پایان آمد «صبر» مردم دانسته اند.
عارف رحمانی، عضو مجلس نمایندگان پیشین افغانستان، این سخنرانی را نوعی «اتمام حجت شرعی و سیاسی» شیعیان با طالبان دانسته است.
آقای رحمانی نوشته است: «آیت الله واعظ زاده از مراجع تقلید که در کابل هستند سخنان عمیق و پرنکتهای را خطاب به رهبری طالبان مطرح کرده است. هرچند از پیش میدانیم که با این غرور و استکبار طالبان؛ بیان این نکته های مهم تاثیر شگرفی در تصمیم گیرهای طالبان ندارد اما نوعی اتمام حجت شرعی و سیاسی به این گروه شرور و خودکامه و مستبد از جانب مردم ماست.»
دکتر سرادار محمد رحیمی، استاد دانشگاه و فعال سیاسی افغانستان نوشته است که «سخنان آقای واعظ زاده اهمیتش در آن است که از غرب کابل و بیخ گوش طالبان صدای فرو خورده مردم را با متانت و شجاعت بیان کرد.»
دکتر رحیمیی افزوده است که «سخنان آیت الله الگویی برای دیگر مدعیان رهبری جامعه در داخل و تلنگری به طالبان برای سنجش حد صبر مردم است.»
مهدی راسخ، عضو مجلس نمایندگان پیشین افغانستان نیز در این مورد نوشته است که «آیت الله واعظ زاده، با شجاعت و صراحت تمام، پیامدهای رفتارهای استبدادی گروه طالبان را گوشزد کرده و هشدارهای لازم را به آنها داده است.»
او افزوده است: «طالبان در یک مخاصمه و تقابل تمام عیار با ملت و مردم به پیش میروند؛ این رفتار عمر حاکمیت آنها را کوتاهتر می سازد.»
شماری دیگر از شهروندان افغانستان نیز سخنان آیت الله واعظ زاده بهسودی را هشداری به گروه طالبان بر توقف برخوردهای «خودسرانه» و «خشن» و تعصب آمیز با شیعیان هزاره در افغانستان دانسته اند و تأکید کرده اند که «صبر مردم روزی به پایان می رسد.»
آنان هشدار داده اند که اگر طالبان به برخوردهای خشن و تعصب آمیز با شیعیان هزاره در افغانستان ادامه دهند، ممکن است بحران دیگری دامن گیر افغانستان شود که مسئولیت آن به دوش این گروه خواهد بود.
منبع: شفقنا