انتقال قدرت سیاسی در اتیوپی و سودان نوید یک دولت دموکراتیکتر و غیرنظامی و افزایش ثبات منطقهای در شاخ آفریقا را داد. اما رقابت بین نیروهای سیاسی قدیم و جدید از سال 2020 در هر دو کشور این انتقال قدرت را مختل کرده است.
در همین حال، روابط بین دو کشور با اختلافات زیاد بر سر مسائل فرامرزی از جمله سد بزرگ رنسانس اتیوپی، منطقه مورد مناقشه الفشقه و جنگ در شمال اتیوپی روبرو است. این تنشهای دوجانبه و بحرانهای داخلی تهدیدی برای تضعیف امنیت و توسعه در سراسر منطقه میشود.
در ذیل به طور خلاصه به مواردی که در اتیوپی و سودان و موضوعات بحثبرانگیز فرامرزی شناخته میشود و به روابط آنها آسیب میزند، ارزیابی شده است:
- تنشهای فرامرزی و بحرانهای به هم پیوسته در اتیوپی و سودان امنیت و توسعه را در این کشورها و در سراسر شاخ آفریقا به خطر میاندازد. تلاشهای بینالمللی برای حمایت از ثبات منطقهای باید در راستای پاسخهای هماهنگ، رسیدگی به تلاقی بحرانها و حل علل بیثباتی در داخل و بین هر دو کشور باشد.
- توافقهای سیاسی – با هدف پایان دادن به خصومتها در شمال اتیوپی و به دنبال تأمین یک دولت غیرنظامی قویتر در سودان – فرصتی برای تجدید هر دو انتقال در صورت دریافت حمایتهای دیپلماتیک لازم فراهم میکند.
- انتقال در هر دو کشور از سال 2018 نوید یک دولت دموکراتیک تر، غیرنظامی و افزایش ثبات منطقه را داد. اما رقابت بین نیروهای سیاسی قدیم و جدید باعث شده است که این انتقال از سال 2020 در بحبوحه جنگ بیرحمانه در تیگری و سایر بخشهای شمال اتیوپی و کودتای نظامی فاجعهبار در سودان از مسیر خود منحرف شود.
- از سال 2018، روابط بین اتیوپی و سودان با اختلافات فزاینده بر سر طیفی از مسائل فرامرزی، از جمله سد رنسانس بزرگ اتیوپی، الفشقه و جنگ در شمال اتیوپی مشخص شده است. در حالی که تنشها عمیقتر شده است، درگیری آشکار پس از تنش زدایی بین رهبران هر دو کشور بعید به نظر میرسد. با این حال، وضعیت شکننده است و تلاشها برای احیای روابط باید تقویت شود. اگر مسائل فرامرزی به حال خود رها شود، تنشها میتواند دوباره تشدید شود و پیامدهای جدی برای ثبات منطقهای داشته باشد و بر نتایج انسانی، توسعهای و اقتصادی تأثیر بگذارد.
- تا قبل از امضای توافقنامه پرتوریا توسط احزاب اتیوپی در نوامبر 2022، اتحادیه آفریقا و مرجع بین دولتی توسعه برای مداخله موثر در هر دو زمینه تلاش میکردند. گستره مداخلات داخلی، منطقهای و بینالمللی منعکسکننده اختلاف بین ذینفعان در مورد اینکه ثبات برای هر دو کشور و شاخ چه چیزی مستلزم است – و چگونه میتوان به آن دست یافت.
- سایر ذینفعان منطقهای و ژئوپلیتیکی – از جمله مصر، اریتره و کشورهای عرب خلیج فارس – به دنبال منافع خود، اغلب رقیب، در اتیوپی و سودان هستند که دورنمای کاهش تنش و حل و فصل را پیچیده میکند. امارات متحده عربی (امارات متحده عربی) تا حد زیادی رویکردهای اوراق بهادار و معاملاتی را دنبال کرده است. استراتژیهایی که ثبات تعاونی را در اولویت قرار میدهند، با اشاره به خواستههای مردمی غیرنظامی، هم انتقال را تقویت میکنند و هم تنشهای فرامرزی را کاهش میدهند و نتایج را برای منافع اقتصادی و امنیت غذایی امارات متحده عربی بهبود میبخشند.
- تقویت مجدد نقش ایالات متحده و همکاری بیشتر با شرکای خود – از جمله اتحادیه اروپا، بریتانیا، عربستان سعودی و امارات متحده عربی – میتواند شرکا را تشویق کند که فراتر از رویکردهای اوراق بهادار حرکت کنند. در عوض سیاستهایی را طراحی کنید که حساسیت بیشتری نسبت به بافتهای ملی و محلی در شاخ آفریقا نشان دهد.
- تعامل بینالمللی منسجمتری برای حمایت از ثبات در اتیوپی و سودان، ایجاد اعتماد و بسترهایی برای آرام کردن روابط و حل و فصل اختلافات مخرب بینالمللی مورد نیاز است. همسویی بیشتر بین فرستادگان منطقهای ضروری است و در صورت ارتباط موثر با مکانیسمهای دیپلماتیک قارهای و منطقه ای، میتواند پایههای ثبات و یکپارچگی بلندمدت را فراهم کند.
منبع: چتم هاوس