جَنبیة(خنجر یمنی) بیش از 1500 سال است که با دستهای گران و زینت شده به سبب نقره یا طلا توانسته جایگاه تمدنی و ارزش سنتی خود را در یمن حفظ کند و همچنان مردان یمنی، این خنجر را بخشی از لباس رسمی خود میدانند.
هر چند در گذشته این خنجر نقش عملکردی نیز داشته و در جنگ و شکار مورد استفاده قرار میگرفته است؛ اما در شرایط کنونی فقط کاربرد نمادین دارد و به زینتی برای مردان یمن تبدیل شده است.
برخی از مورخان مدعی تاریخ بیش از 3000 سال برای جنبیه هستند اما مستندات تاریخی که از قبرهای یمنی و کتیبههای سنگی به دست آمده، تاریخ حدود 1500 سال برای این خنجر یمنی را اثبات میکند که به دولت حِمیریان، آخرین حکومت قبل از ظهور اسلام در شبه جزیره باز میگردد.
این خنجر یمنی در طول تاریخ به نمادی از فرهنگ کشور یمن تبدیل شده(و حتی بستن آن به شکلهای مختلف دارای بار مفهومی و نشان دهنده طبقه خاص فرد بوده) است. همچنین نوع مختلف تکان دادن تیغه جنبیه دارای معانی مختلفی است که علاوه بر بیانگر قبیله طرف بودن، در موارد شادی و غصه نیز کارکرد دارد.
جنبیه همچنین در تاریخ یمن به عنوان مدرکی برای گرفتن وام نیز به کار میرفته و فرد یمنی با تحویل تیغه جنبیه، تعهد خود را به بازگرداندن وام دریافتی نشان میداده است.
دسته جنبیه(اصلی) به سه صورت ساخته میشود. جنبیه الصيفاني که اصیلترین نوع است از شاخ کرگدن ساخته میشود اما در شرایط کنونی با کم شدن تعداد این حیوان و ممنوعیت شکار آن بسیار نادر است. جنبية الكرك که از شاخ گاومیش ساخته میشود و جنبیه المصوعي که بیشترین نوع از جنبیههای کنونی است که از شاخ بز کوهی ساخته میشود.( البته جنبیههای چوبی و یا با شاخ دیگر حیوانات نیز موجود است که اصالت نداشته و استفاده از آن برای مرد یمنی اصیل مذموم است.)
قیمت جنبیه بستگی به نوع دسته، دقت در ساخت و قدمت آن بستگی دارد؛ اما گرانترین جنبیه های موجود، مرتبط با جنبیه الشيخ ناجي بن عبد العزيز الشايف است که با قیمت یک میلیون دلار خریداری کرده و قدمت آن به 1000 سال قبل بازمیگردد. همچنین جنبیه خاندان آل احمر که از الإمام يحيى بن حميد الدين، موسس حکومت یمن پس از عثمانی به این خاندان رسیده است نیز از گرانترین و مشهورترین جنبیه های موجود در یمن است که علت آن علاوه بر قدمت و دقت در ساخت، نماد از قدرتمند بودن نیز هست زیرا این جنبیه حداقل دست چهار فرد قدرتمند یمنی بوده است.